काठमाडौं : अहमदाबाद विमानस्थल नजिकै विमान दुर्घटना भएको एक दिनपछि गुजरातको आतंकवाद विरोधी टोली (एटीएस) ले शुक्रबार एयर इन्डियाको विमानको भग्नावशेषबाट डिजिटल भिडियो रेकर्डर (डीभीआर) बरामद गरेको छ।
स्रोतका अनुसार दुर्घटनाग्रस्त विमानको ब्ल्याक बक्स पनि बरामद गरिएको छ। विमान दुर्घटनाको कारण पत्ता लगाउन यी दुवै उपकरणहरू धेरै महत्त्वपूर्ण प्रमाण हुन्। सरदार वल्लभभाई पटेल अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट उडान भरेको केही समयपछि दुर्घटनाग्रस्त भएको एयर इन्डियाको ‘बोइङ ७८७ ड्रीमलाइनर’ विमानको भग्नावशेषमा डीभीआर फेला परेको थियो।
विमानको पुच्छरको भाग मेघानी नगरस्थित बीजे मेडिकल कलेजको युजी होस्टेल मेसमा खस्यो, जसले गर्दा भवनमा व्यापक क्षति पुग्यो र भित्र रहेका २४ जना मेडिकल विद्यार्थीहरूको मृत्यु भयो। धेरै मेडिकल र नर्सिङ विद्यार्थीहरू घाइते छन् र अस्पतालमा उपचार भइरहेको छ।
घटनास्थलमा उपस्थित गुजरात एटीएसका एक अधिकारीले भने, ‘यो एउटा डीभीआर हो, जुन हामीले भग्नावशेषबाट निकालेका छौं। फोरेन्सिक विज्ञान प्रयोगशाला (एफएसएल) टोली चाँडै यहाँ आउनेछ र उपकरणको जाँच गर्नेछ, जसले दुर्घटनाको क्रममा भएका घटनाहरूको क्रमको बारेमा महत्त्वपूर्ण सुरागहरू प्रदान गर्न सक्छ।’
डीभीआर र ब्ल्याक बक्सको पुन: प्राप्तिले दुर्भाग्यपूर्ण विमान दुर्घटनाको अन्तिम क्षणहरूमा के भयो भन्ने बारे जानकारी सङ्कलन गर्न मद्दत गर्नेछ। बिहीबार अहमदाबादमा भएको यो भयानक विमान दुर्घटनामा २६५ जनाले ज्यान गुमाए।
एयर इन्डियाको उडान एआइ-१७१ ले २४२ यात्रु र चालक दलका सदस्यहरू लिएर लन्डनको ग्याटविक विमानस्थलको लागि उडान भरेको थियो। यात्रुहरूमा १६९ भारतीय नागरिक, ५३ बेलायती नागरिक, ७ पोर्चुगिज नागरिक र एक क्यानेडियन नागरिक थिए भने उडानमा दुई पाइलट सहित १२ जना चालक दलका सदस्यहरू उपस्थित थिए।
डीभीआर र ब्ल्याक बक्स बीच भिन्नता छ। डीभीआर (डिजिटल भिडियो रेकर्डर) र ब्ल्याक बक्स दुवैमा डेटा रेकर्ड गर्ने कार्य हुन्छ, तर डीभीआरले सामान्यतया सुरक्षा क्यामेराहरूबाट उडान भिडियो रेकर्ड गर्दछ, जबकि ब्ल्याक बक्सले उडान डेटा र ककपिट अडियो रेकर्ड गर्दछ।
डीभीआरले प्रायः निगरानी उद्देश्यका लागि सुरक्षा क्यामेराहरूबाट भिडियो फुटेज रेकर्ड गर्दछ। डीभीआरबाट रेकर्ड गरिएको भिडियो डेटा सामान्यतया हार्ड ड्राइभ वा क्लाउड स्टोरेजमा भण्डारण गरिन्छ। डीभीआरले मुख्यतया दृश्य डेटा रेकर्ड गर्दछ।
अर्कोतर्फ, ब्ल्याक बक्स (उडान डेटा रेकर्डर) ले विमानको गति, उचाइ, इन्जिन थ्रस्ट, आदि र ककपिट अडियो (पाइलट कुराकानी) जस्ता उडान डेटा रेकर्ड गर्दछ। ब्ल्याक बक्समा विशेष रेकर्डरहरू प्रयोग गरिन्छ जुन ठूलो दुर्घटनाको घटनामा पनि क्षति नपुगोस् भनेर डिजाइन गरिएको हो।
