काठमाडौं : नागरिकहरूले आफूले खरिद गर्ने वा प्रयोग गर्ने वस्तुहरूमा निरन्तर कर तिर्छन्। यसमा सानादेखि ठूला उत्पादनहरू र सार्वजनिक सम्पत्तिहरू पनि समावेश छन्। अस्पताल र सडक पनि यही करबाट बनेका छन् । तर के तपाईंले वर्षा करको बारेमा कहिल्यै सुन्नुभएको छ? क्यानडाको टोरन्टोमा पनि यस्तै कर लागु हुने भएको छ । त्यहाँको सरकारी वेबसाइटमा यो घोषणा गरिएको छ।
टोरन्टो सहित लगभग पूरै क्यानाडामा स्टर्मवाटरको व्यवस्थापन प्रमुख समस्या भएको छ। पछिल्लो वर्षामा देशको राजधानी ओटावाका सडकहरू पानीले भरिएका थिए। अत्यावश्यक कामका लागि आवतजावत गर्न समेत मुस्किल भएको थियो । क्यानडामा यस्ता समस्या बारम्बार हुने गर्छ। त्यसको व्यवस्थापन गर्न त्यहाँ स्ट्रम ड्रेनेज बनाइएको छ । यो एक विशेष प्रकारको प्रणाली हो, जसको माध्यमबाट अतिरिक्त पानी, जो माटो वा रूख र बोटहरूले अवशोषित गर्दैन, बाहिर आउँछ। यो विधि सबै देशहरूमा अपनाइन्छ।
क्यानडामा यो समस्या झनै ठूलो छ किनभने त्यहाँ वर्षा मात्रै होइन भारी हिमपात पनि हुन्छ। यो हिउँले पनि बहाव पैदा गर्छ। जमिनले सोस्न सक्ने भन्दा बढी पानी पर्दा पानीको बहाव देखिन्छ। यसले टोरन्टोमा बाढी मात्र निम्त्याउँदैन, पानी नाला हुँदै घरघरमा पुग्न थालेपछि पिउने पानीको गुणस्तर पनि खस्किन थाल्छ।
रनअफ ह्यान्डल गर्न, टोरन्टो प्रशासनले स्टर्मवाटर चार्ज र पानी सेवा शुल्क परामर्शको लागि आह्वान गर्यो। प्रशासनले यसलाई आवासीय भवन बाहेक कार्यालय, रेस्टुरेन्ट जस्ता संरचनाहरू समावेश हुने सबै सम्पत्तिहरूमा लगाउन सक्छ। यही कुरालाई लिएर त्यहाँ हंगामा मच्चिएको छ ।
अहिले पनि टोरन्टोका जनताले पानीमा कर तिर्छन्। यसमा स्टर्मवाटर व्यवस्थापनको लागत पनि समावेश छ। अब नयाँ कर लागु भएपछि विशेषगरी पानीको बहाव बढी हुने ठाउँमा बस्ने मानिसमा भारी कर लाग्ने भएको छ । अर्थात् जहाँ बाक्लो जनसङ्ख्या छ, त्यहाँ भवनले गर्दा पानी सुक्दैन ।
विभिन्न क्षेत्रमा कर फरक फरक कर हुनेछ। उदाहरणका लागि, जहाँ घना बस्ती छ, कुल कडा सतह देखिनेछ। यसमा घर मात्र होइन, ड्राइभवे, पार्किङ स्थल र कंक्रीटबाट बनेका अन्य चीजहरू पनि समावेश छन्। कम भवन भएका ठाउँमा पानीको बहाव कम हुनेछ, जसले कर पनि कम गर्नेछ।
